Μαύρη Φάλαινα
★★★★☆ (Una Ballena, Ισπανία, Ιταλία, 2024, 108’)
Σκηνοθεσία: Πάμπλο Χερνάντο
Ηθοποιοί: Ινγκριντ Γκαρσία-Τζόνσον, Ραμόν Μπαρέα
Ο Πάμπλο Χερνάντο (“Esa sensación”, 2016, 79’) Ισπανός σκηνοθέτης ο οποίος κινείται εκτός του κυρίαρχου εμπορικού ισπανικού σινεμά (το λεγόμενο «Άλλο ισπανικό σινεμά»), σκηνοθετεί την τέταρτη μεγάλου μήκους ταινία του και κινείται με ευκολία ανάμεσα σε διάφορα κινηματογραφικά είδη: από το νέο-νουάρ στο θρίλερ αγωνίας και στο υπαρξιακό δράμα, μπολιάζοντάς την με στοιχεία πειραματισμού και δόσεις σκοτεινής φαντασίας.
H Ίνγκριντ είναι μια πληρωμένη δολοφόνος με ένα ιδιαίτερο χάρισμα: χρησιμοποιεί το σκοτάδι για να περάσει σε ένα παράλληλο σύμπαν ώσπου να επανεμφανιστεί σε κάποιο άλλο μέρος στον αληθινό κόσμο. Αυτό της επιτρέπει να μπαινοβγαίνει στα σπίτια των θυμάτων της χωρίς να αφήνει πίσω κανένα αποδεικτικό στοιχείο, αλλά της στερεί κάτι από την ανθρώπινη υπόστασή της.
Με αφετηρία αυτή την έξυπνη ιδέα ο Χερνάντο κατασκευάζει ένα προσωπικό σινεμά με λιγοστό διάλογο και με σαφές επιρροές από το σινεμά του Τζόναθαν Γκλέιζερ («Κάτω από το Δέρμα», 2013 & «Ζώνη Eνδιαφέροντος», 2023), του Ζαν-Πιέρ Μελβίλ («Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο», 1967), ένας χαρακτήρας μάλιστα στη ταινία ονομάζεται Μελβίλ, αλλά και με λογοτεχνικές αναφορές από τον «Μόμπι Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ μέχρι και το σύμπαν του Λάβκραφτ με τα θαλάσσια τέρατα να συνδέονται άρρηκτα με τον μύθο των κοσμικών οντοτήτων που δημιούργησε ο συγγραφέας. Ο σκηνοθέτης δημιουργεί ένα εκθαμβωτικό σινεμά που με μυσταγωγικό τρόπο αιχμαλωτίζει τον θεατή και τον υπνωτίζει.
Ο Χερνάντο με συνεργάτη την εξαιρετική διευθύντρια φωτογραφίας Σαρά Γκαλέγκο, χτίζει ένα κλειστοφοβικό, φαντασιακό κόσμο γεμάτο μυστήριο και οπτικοποιεί εντυπωσιακά το παράλληλο σύμπαν των θαλάσσιων πλασμάτων, με μια ποιητική ματιά. Η Ινγκριντ Γκαρσία-Τζόνσον είναι εξαιρετική στο σχεδόν σιωπηλό της ρόλο και το κάθε της βλέμμα ξεχειλίζει μελαγχολία και μια υπαρξιακή αγωνία.
Η «Μαύρη Φάλαινα» μιλά μέσα από το πρίσμα της φαντασίας και της ποίηση της εικόνας για την μοναξιά, την μελαγχολία, για το ανεξήγητο και τον φόβο και για την απώλεια της ανθρωπιάς μέσα σε ένα δυστοπικό σύμπαν δυο παράλληλων κόσμων.
*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (18-09-2025)
