Όνειρα
★★★½☆☆ (Dreams, Νορβηγία, 2024, 110’)
Σκηνοθεσία: Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ
Ηθοποιοί: Ελα Εβερμπίε, Σελόμε Εμνέτου, Ανε Νταλ Τορπ
Η τριλογία του Νορβηγού σκηνοθέτη Ντάγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ, η «Τριλογία του Όσλο» («Sex – Όσα λένε οι άντρες μεταξύ τους» & «Αγάπη μόνο»), ολοκληρώνεται με την έξοδο στις ελληνικές αίθουσες της πιο επιτυχημένης, καλλιτεχνικά και εμπορικά ταινίας του, «Όνειρα», που βραβεύτηκε με τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Τα προσωπικά γραπτά της Γιοχάνα για τον πρώτο της έρωτα προκαλούν εντάσεις στην οικογένειά της, οδηγώντας τη μητέρα και τη γιαγιά της να επανεξετάσουν τις δικές τους πραγματικότητες και όνειρα. Η Γιοχάνα ερωτεύεται για πρώτη φορά τη δασκάλα της. Για να διατηρήσει ζωντανά τα συναισθήματα και τις εμπειρίες της, καταγράφει όσα νιώθει και ζει. Όταν η μητέρα και η γιαγιά της διαβάζουν αυτά τα γραπτά, αρχικά σοκάρονται από το προσωπικό τους περιεχόμενο, σύντομα όμως διακρίνουν τη λογοτεχνική τους αξία.
Πιστός σε ένα σινεμά που δίνει βαρύτητα στον λόγο και εξερευνά, συχνά με λεπτό χιούμορ, τον έρωτα, τη φαντασίωση, τη σεξουαλικότητα και την αναζήτηση προσωπικής ταυτότητας, ο Χάουγκερουντ σκηνοθετεί μια ταινία ενηλικίωσης που προσεγγίζει τα θέματά της με ευαισθησία. Δεν ζητά από τον θεατή να κρίνει, αλλά να παρατηρήσει και να σκεφτεί. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι ο τρόπος με τον οποίο ο θεατής θα «συνομιλήσει» με το έργο και τα ζητήματα που θέτει, ανοίγοντας χώρο για έναν ειλικρινή προσωπικό διάλογο με τον ίδιο του τον εαυτό.
Τον ενδιαφέρει να αναδείξει μέσα από τον διάλογο, την ωρίμανση των σχέσεων των τριών γυναικών και τον τρόπο με τον οποίο καθεμία αντιλαμβάνεται το ίδιο γεγονός, αναδεικνύοντας πόσο σημαντικό είναι να ακούμε και να συζητούμε. Η Γιοχάνα βιώνει μια εσωτερική απομόνωση ως προς την εξωτερίκευση των συναισθημάτων της και αισθάνεται την ανάγκη να τα καταγράφει, χωρίς όμως να γίνεται σαφές αν όσα γράφει αποτελούν φανταστικές απεικονίσεις ή πραγματικότητα. Αυτή η ασάφεια που δημιουργεί ο σκηνοθέτης γεννά ένα πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη των χαρακτήρων και την εξερεύνηση των θεματικών του.
Παρόλα αυτά, τα «Όνειρα» έχουν μια αίσθηση του ανολοκλήρωτου, ειδικά όταν πηγαίνουμε προς το φινάλε, σκιαγραφώντας τους χαρακτήρες λιγότερο ολοκληρωμένα, ιδιαίτερα σε σύγκριση με το «Sex: Όσα λένε οι άντρες μεταξύ τους». Σε ορισμένα σημεία υπάρχει μια φλυαρία και το παρατεταμένο voice over, μέσω του οποίου «ακούμε» τις σκέψεις της Γιοχάνα, γίνεται όσο κυλάει η ταινία κουραστικό και σε κάποια σημεία αχρείαστο.
*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (20-11-2025)
