Κράτα την Ψυχή σου στο Χέρι και Περπάτα
★★★★☆ (Put Your Soul on Your Hand and Walk, Παλαιστίνη, Γαλλία, Ιραν, 2025, 113’)
Σκηνοθεσία: Σεπιντέ Φαρσί
Το πολυβραβευμένο ντοκιμαντέρ της Σεπιντέ Φαρσί, έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Καννών και απέσπασε τη Χρυσή Αθηνά Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στο 31ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας – Νύχτες Πρεμιέρας, και καταγράφει τις συζητήσεις μέσω βιντεοκλήσεων μεταξύ της σκηνοθέτιδας και της 25χρονης Φάτμα Χασόνα, φωτορεπόρτερ και ποιήτρια που ζούσε στη Γάζα και κατέγραφε μέσα από τον φωτογραφικό της φακό την καθημερινότητα των αμάχων, τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς και τις ολέθριες συνέπειες τους.
Κάποιες φορές έχει σημασία να γνωρίζεις εκ των προτέρων ένα γεγονός, ώστε να μπορέσεις να εκτιμήσεις πλήρως αυτό που βλέπεις. Στην προκειμένη περίπτωση, είναι ουσιώδες να ξέρεις ότι η Χασόνα και ακόμη έξι μέλη της οικογένειάς της δολοφονήθηκαν στον ύπνο τους, όταν το σπίτι τους βομβαρδίστηκε σκόπιμα από τον Ισραηλινό στρατό, προσθέτοντας το όνομα της στη λίστα με τους πάνω από διακόσιους δημοσιογράφους που έχουν σκοτωθεί στη Γάζα. Γνωρίζοντας ότι η γυναίκα που βλέπεις να συνομιλεί ατέλειωτες ώρες με την σκηνοθέτιδα δεν ζει πια, γεννιέται μέσα σου μια διαφορετική σκέψη: αυτή η αισιόδοξη γυναίκα, που χαμογελά, ελπίζει, συζητά έχει χαθεί, δεν υπάρχει πια επειδή κάποιοι άλλοι επέλεξαν για εκείνη αν έπρεπε να ζήσει.
Το ντοκιμαντέρ της Φαρσί πετυχαίνει ακριβώς αυτό που πρέπει: δημιουργεί ένα ψηφιακό δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ ενός κόσμου που ζει αμέριμνος, ελεύθερος να περπατάει, να τρώει, να χαίρεται και ενός κόσμου που μέρα με τη μέρα χάνεται κάτω από συντρίμμια. Οι συνομιλίες τους είναι γεμάτες όμορφες και δύσκολες στιγμές, γεμάτες αισιοδοξία, σαν δυο φίλες να μιλάνε ζώντας και οι δυο σε χώρες που απολαμβάνουν την ειρήνη. Όταν όμως η εικόνα παγώνει, όταν η Φαρσί πατάει το κουμπί της κλήσης και δεν γνωρίζει αν η Φάτμα θα το σηκώσει, αν ζει ή αν πέθανε χθες βράδυ, στο στομάχι σου δημιουργείται ένας κόμπος. Ο πόλεμος (αν τολμάμε να τον ονομάσουμε έτσι), υπάρχει στο φόντο: ήχοι από βόμβες που εκρήγνυνται, πολεμικά ελικόπτερα που περνάνε, όλα αυτά είναι για τη Φάτμα κάτι φυσικό, μια καθημερινότητα, ο θάνατος έχει μια συνεχή παρουσία στη Γάζα.
Οι συνομιλίες τους όμως δεν στέκονται μόνο στις δύσκολες στιγμές, αποπνέουν και μια αισιοδοξία, η Φάτμα προσπαθεί να μείνει θετική, αναζητά μια διέξοδο, ένα τρόπο να ζήσει και να πιστεύει ότι κάτι μπορεί να αλλάξει. Γι’ αυτή ο πόλεμος, αυτό που ζει, είναι μια καθημερινότητα που προσπαθεί όχι να παραβλέψει αλλά να αντικρούσει, δεν επιθυμεί να διαβρωθεί η ψυχή της, να χάσει την ανθρωπιά της αλλά υψώνει τη φωνή της για να ακουστεί, πέρα από τη χώρα της και ίσως τελικά κάποιοι να ακούσουν ότι αυτή την στιγμή άνθρωποι πεθαίνουν γιατί το μίσος υπερνικά την λογική, την ανάγκη για διάλογο και συμφιλίωση.
Μετά το τέλος της ταινίας, γνωρίζοντας πια ότι η Φάτμα, ένας ακόμη άνθρωπος με όνειρα, ελπίδες και τόσα να προσφέρει, δεν ζει, το βάρος περνάει στον θεατή. Εκείνος είναι που θα αποφασίσει αν θα ενστερνιστεί την ελπίδα της για αλλαγή, για ένα καλύτερο αύριο και θα επιλέξει να αγωνιστεί για αυτά ή αν θα χαθεί μέσα στο σκοτάδι της απελπισίας, αφήνοντας τη φωνή του και την φωνή της να σβήσει.
*Η κριτική δημοσιεύτηκε πρώτη φορά στην έντυπη έκδοση της Εφημερίδας των Συντακτών (06-11-2025)
